A divulgación da ciencia en Galicia

O pasado día 20 de maio, en Santiago, tivo lugar o que foi o momento punteiro en todo o ano para avaliar o estado das relacións entre ciencia, técnica e sociedade en Galicia. O Consello da Cultura Galega presentou un informe que hai cousa de ano e medio puxo en mans dun conxunto de dez especialistas para determinar o estado da divulgación da ciencia en Galicia. Ó longo das súas 385 páxinas vai desgranando a diversidade de ecosistemas polos que transcorre a divulgación científica na nosa terra. Descargable en pdf ou lido apartado por apartado, presenta -dun xeito rigoroso mais áxil- ata o máis pequeno dos camiños polo que se pode producir esa difusión, e tamén explora o impacto de cada un deses camiños na sociedade galega, poñéndoo en relación coas outras posibilidades e co que se pode vislumbrar fóra da nosa terra. Como se di no texto, é algo necesario para potenciar a toma de contacto da sociedade e a ciencia, e polo tanto para o desenvolvemento da propia ciencia en Galicia.
Nun informe de tanta extensión, hai moitas partes que gustaría destacar. Collerei só dúas: o impacto da publicación do informe nos medios e o apartado de feiras de ciencia.

Portada do informe

A primeira manifesta algo que circunvala ó informe e que só está en parte dentro. Os medios de difusión teñen apartado propio no informe. Mais o informe non parece ter un apartado propio nos medios. O Consello da Cultura Galega emitiu no seu momento varias notas de prensa e publicou na súa web vídeos da xornada de presentación, pois o acto en si foi acompañado de diversas charlas pola mañá e pola tarde, pequena pezas de difusión científica e dunha táboa redonda na que poidemos participar os asistentes. Sen entrar en máis detalles, coido que o Consello 'fixo o seu traballo', máis a difusión nos medios quedou abondo escasa; no mellor dos casos, difundindo algún detalle da xornada e dicindo que o motivo da mesma fora a difusión do informe. É dicir, quen esteña interesado, que o lea. Chega con facer unha procura do informe en internet e ver os resultados para comprender que a importancia do tema nos medios tradicionais foi furtada por outras novas doutro tipo.
O segundo cólloo por estar tanto eu como Ribadeo involucrados directamente nel. O apartado de feiras de ciencia. Nel, refírese en boa parte ós datos recollidos na wiki As Feiras de Ciencia na Galiza, publicación irmá tantas veces relacionada neste blog, e da unha importancia grande á feira de ciencia máis lonxeva da nosa terra, a Feira da Ciencia de Ribadeo, na que Mª Jesús Besteiro, dende o comezo, Teresa Díaz, en case todas as ocasións, e outra moita xente, participamos xunto con moreas de alumnos nas 22 edicións mantidas dende maio de 1995, primeiro no IES Porta da Auga e agora no IES de Ribadeo Dionisio Gamallo. A Feira da ciencia ten xa un longo recorrido neste blog, mais non deixa de ser moi ilustrativa a comparación con outras feiras de ciencia, de centros de ensino ou institucionais, que Silvia López Ben fai nese apartado do informe, e as conclusións que tira da súa exposición. Non furtarei a súa lectura no propio informe...

 Díptico da xornada de presentación

--
Referencia na wiki Feiras de Ciencia

A ciencia, en perspectiva

Dende hai moito tempo téñense feito estudos da ciencia, o seu medrar, transcorrer, facer as cousas... dende diferentes perspectivas. Unha das máis acaídas é a perspectiva de xénero, aínda que tamén se ten feito en base á raza, e debera facerse (non coñezo ningún estudo, aínda que seguro que os hai) en relación á relixión.
En relación ó xénero, as aproximacións actuais miran porcentaxes e desigualdades actuais, e inxusticias pasadas, incluídas o impedimento de acceso a unha educación 'superior' ou a ocultación do traballo feminino detrás do nome dun home, que sacaba réditos del.
Publicado en Mulleres con ciencia, a figura de Ellen Richards é destacada a modo de sinxela biografía cun titulo que vai máis aló: Ellen Richards: la economía doméstica como cultura científica.

Imaxe do artigo citado

Non se tratou no seu momento doutra cousa máis que de potenciar a economía doméstica nunha vertente das que se integran nela: a química na casa. Idea sinxela, idea revolucionaria que permitiu a algunhas mulleres adentrarse nos miolos da química sen perder de vista unha realide cotiá e sorteando unha realidade social. Pouca cousa? Nada que ver, por exemplo, con que a física teórica estivera dominada no terceiro cuarto do século XX por homes relacionados co branco e/ou xudeo, onde axudou a meter unha cruña Abdus Salam que permitu abrir o campo de relacións sobre o tema, e polo tanto, o futuro, ó que poderiamos chamar 'outras relixións'. Ou si?

XXII Feira da Ciencia de Ribadeo

Os motores xa están en marcha. Mércores abrirase a nova edición 2016 da Feira da Ciencia de Ribadeo.
Este ano, o cartel, está tomado a partir dunha idea esbozada por Daniela Valledor Villagarcía completando a folla dun exame:

O horario? De mañá, mércores, xoves e venres, de 9:20 a 11 e 11:30 a 13:10 (excepto venres), estaremos esperando a vosa visita: a feira será visitada por alumnos do centros, pero tamén doutros centros educativos, pais, amigos... e persoas que lles gusta a ciencia ou sinxelamente ver cousas curiosas explicadas.